Đọc Chậm 26/5: Tìm hiểu về kinh tế-tài chính thì nên đọc gì?

Ai đang thao túng thị trường vàng? Việt Nam và chuyện xếp loại kinh tế thị trường của Mỹ

• Tìm hiểu về kinh tế-tài chính thì nên đọc gì?

• Các chủ đề quan trọng trên thị trường quốc tế tuần này

• Ai thao túng thị trường vàng?

• Việt Nam và chuyện xếp loại kinh tế thị trường của Mỹ

---

Tìm hiểu về kinh tế-tài chính thì nên đọc gì?

Trong tuần qua mình có 1 vài khoảng thời gian chết trên train và lúc đợi train hơi nhiều nên mình lướt qua cái list tin nhắn các bạn nhắn lại trên Facebook (phải mấy tuần mình mới lướt qua một lần những tin nhắn không phải connection nên các bạn thông cảm).

Có nhiều tin nhắn cùng một chủ đề là hỏi sách đọc về kinh tế-tài chính hoặc hỏi tài liệu đọc để đầu tư, để đi làm trong ngành kinh tế. Mình mới nhớ tới là mình thiếu nhiều bạn cái phần tiếp theo của Làm sao để bạn đọc tốt hơn? (P1) hơi bị lâu rồi, nên bữa nay mình viết tiếp chủ đề này một chút (để kỷ niệm team Khánh Dư Niên cũng chịu ra phần 2 cho bà con coi sau gần chục năm làm phần 1).

Đầu tiên, mình sẽ tránh đọc những sách được gọi là kinh điển nhưng đọc khoảng 10-15 phút không cảm thấy cuốn sách nó cuốn hút mình được.

Ví dụ rõ nhất với mình là cái cuốn sau đây:

Cuốn này và Security Analysis của Ben Graham được rất nhiều người giới thiệu, nhưng thật ra đọc hai cuốn này với cá nhân mình là cực kỳ khó. Đặc biệt là nếu đọc bản mới bạn sẽ có những chú giải khiến bạn loạn cào cào lên không biết cái nào là cụ Ben viết (tức là cái bản cụ Buffett đọc hồi xưa), cái nào là bị chú giải. Mình có tổng cộng 5 version khác nhau của cuốn này ở khắp nơi trong nhà và office, và thỉnh thoảng mình lấy ra coi, nhưng phải công nhận không hề dễ đọc và rất khó quote (coi chừng quote lộn). Hơn nữa, nhiều cái ví dụ trong sách là phải đặt vào context hồi đó, khó hiểu hết lắm. Cộng thêm một số commentary theo mình là không hoàn toàn đúng với ý của sách, nên dễ ngộ nhận nhiều thứ.

Bạn có thể thấy rất nhiều người recommend cuốn này, nhưng mình lại ít khi thấy ai quote cái gì trong cuốn này hoặc … quote sai (quote cái view commentary :) ). Nó phải có lý do của nó.

Mình mất … 5 năm để thật sự đọc hết cuốn này và mình nghĩ cả về mặt tư duy và thực chiến mình không học được nhiều lắm về nó. Không phải tư duy trong đó không hay, thật ra rất hay nếu bạn đặt vào bối cảnh thời gian nó được viết. Nhưng nếu bạn thật sự đọc những gì Warren Buffett và một số người khác viết/nói, thì thật ra đã bao hàm những thứ đó rồi.

Vậy nên bắt đầu như thế nào?

Về góc nhìn cá nhân của mình, mình nghĩ sẽ hợp lý hơn khi bạn bắt đầu với:

Những sách cơ bản về kiến thức kinh tế - tài chính. Cũng như học toán, mất căn bản thì đọc sách nào cũng chỉ lớt phớt thôi, phải đọc từ căn bản. Bạn phải nắm căn bản về vĩ mô, về tài chính.

Phân tích vĩ mô - nó sẽ quyết định dòng tiền tổng thể vì lãi suất cao, thanh khoản bị rút, funds không raise được capital, dân không có savings để đổ vào thị trường thì không có tiền

Phân tích tài chính (các chỉ số) - cái này chỉ cho bạn cái nhìn về QUÁ KHỨ của công ty, và không nói lên nhiều lắm về tương lai, nhưng nó cho bạn biết công ty đang có nguy cơ mua xong mai phá sản không, công ty làm ăn lời nhất chỗ nào, rủi ro phải gánh nợ tiềm tàng trong tương lai ở đâu, công ty thấy báo lời mà có dòng tiền thật hay không, v.v.

Lưu ý, hiểu về kế toán và chỉ số tài chính chỉ là bước đầu cơ bản để biết về công ty thôi, chứ không phải tất cả.

Bác Buffett từng nói:

“It’s simply to say that managers and investors alike must understand that accounting numbers are the beginning, not the end, of business valuation.”

Mình có vài giới thiệu về sách trong mảng này ở mức căn bản ở đây và ở đây (cuốn vĩ mô). Bạn muốn thêm thì hôm nào mình sẽ lựa ra giới thiệu thêm (hổng hứa là khi nào).

Để đầu tư tốt, bạn phải nắm thêm

• Hiểu về mô hình kinh doanh, ngành kinh doanh, trend của ngành

• Cách các công ty vận hành, mô hình quản trị, ai làm cái gì

Hai cái này để học tốt nhất không đến từ sách mà bạn phải đọc các bài phân tích chất lượng từ báo, tạp chí chuyên ngành và report của các analysts. Và có cơ hội thì nên đi nói chuyện với người làm trong ngành bạn quan tâm đầu tư. Cái này thật ra quan trọng nhất.

Nhưng bạn lưu ý là đọc sách và analyst report, tìm hiểu về công ty mới là giúp bạn hiểu công ty thôi. Nó không có nghĩa là công ty làm ăn tốt thì giá lên ngay trong ngắn hạn mà có khi mất rất nhiều năm bà con mới nhận ra là bạn đúng (nghĩa là bạn ôm hàng nhiều năm cứ tuột hoài rồi tự nhiên bay cái vù - ví dụ con Rolls Royce của Anh).

Vì vậy nó đến cái còn lại:

• Hiểu về tâm lý nhà đầu tư trên thị trường, họ đang chuộng cái gì, v.v

Nói cách khác thì phải nhìn vào phân tích kỹ thuật và lướt mấy cái social media, forum để nắm bắt trend và tâm lý nữa.

Nhưng mà bắt trend thì phải lưu ý là phải theo sát. Có những món hàng theo trend thì lên đỉnh rồi về lại mặt đất cũng nhanh lắm. Ví dụ những món hàng xx lần mùa Covid giờ về lại mặt đất cũng hơi nhiều.

Cái này thì cần đọc thêm về trend lớn hơn về vĩ mô, dòng tiền, công nghệ, xã hội, chứ không chỉ tập trung vào những trend ngắn hạn do social media và chart ngắn hạn chỉ ra.

Các chủ đề quan trọng trên thị trường quốc tế tuần này

• SEC bật đèn xanh cho ETH ETF. [Link]

• Thị trường lo lắng khi biên bản họp lần trước cho thấy Fed team có lo lắng lạm phát có thể bật lại, và sẵn sàng tăng lãi suất trong trường hợp đó. Tuy nhiên, thực tế đây là lo lắng trong worst case. Tình hình thật sự thì trend lạm phát vẫn là down. Vì vậy, base case vẫn sẽ là cắt lãi suất.

• Nvidia lại tiếp tục làm hero của thị trường với lợi nhuận operating profit tăng 680%+, doanh thu tăng 260%+, tiếp tục đạt được kỳ vọng của thị trường

  

  Mảng Data Center vẫn là key driver.

  

Ai thao túng thị trường vàng?

Anh Lê Đạt Chí có một bài hay về vàng nêu lên nhiều góc nhìn mà một số anh em thấy "lợn cợn" nhưng thiếu data nên không dám nói. Đó là chắc chắn có một số công ty kinh doanh vàng đang ôm một đống hàng không rõ nguồn gốc và đang lobby chính sách để được hợp pháp hóa số hàng này.

Ai thao túng thị trường vàng?

... khi soi báo cáo tài chính một công ty kinh doanh vàng niêm yết trên thị trường chứng khoán, chúng ta dễ nhận thấy lượng vàng tồn kho của công ty này đã tăng 100% trong những năm gần đây. Do vậy, có thể giả định cầu vàng này đến từ chính những công ty kinh doanh vàng chứ không phải chỉ người dân. Từ đây tạo nên sự khan hiếm và mất cân đối cung cầu vàng ngày càng tăng, đẩy giá vàng tăng cao hơn nhiều so với giá thế giới.

Do vậy, trước khi nói về cung vàng trong nước, cần giảm cầu vàng đầu cơ tích trữ từ chính hệ thống công ty kinh doanh vàng mới giúp giảm áp lực về vàng. Bởi với các công ty kinh doanh vàng, dòng tiền để đầu cơ sẽ rất lớn, họ rất dễ vay vốn từ ngân hàng để mua vàng thông qua các hợp đồng tín dụng với tài sản vàng tồn kho thế chấp. Một công ty kinh doanh vàng có thương hiệu dễ dàng vay hàng ngàn tỷ đồng để mua vàng, thì cung nào đáp ứng đủ.

Như vậy có thể nói, không có nguồn cung nào đáp ứng cho đủ cầu vàng của hệ thống này, khi mà quy định của NHNN cho hoạt động vay nợ này được xem như tài sản không rủi ro. Nếu trước áp lực của thị trường vàng, NHNN chỉ cần điều chỉnh hệ số rủi ro này ngang bằng cho vay bất động sản, hệ số rủi ro 200% thì chắc cầu vàng sẽ giảm hẳn đi.

...

Theo tôi, chính sách can thiệp một phía của NHNN chỉ để: (1) giảm áp lực của giới truyền thông và sức ép từ nhóm lợi ích, (2) đồng thời thể hiện sự quyết tâm trong điều hành của cơ quan quản lý “không làm gì không được”.

Vàng nhảy múa và điệu tango chính sách

Kết quả là những đề xuất về vàng như một điệu tango chính sách, lúc tiến, lúc lùi. Hồi tháng 8-2023, nhiều báo đăng "người Việt chán mua vàng" khi giá vàng giảm và không thấy ai quan tâm đến đề xuất nhập hay bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng. 

Nay thì do người dân đổ xô đi mua vàng nên chính sách này được quan tâm lại. Trong bối cảnh diễn biến kinh tế và địa chính trị thế giới còn nhiều phức tạp, điệu tango với chính sách vàng nhiều khả năng sẽ tiếp diễn, bất kể lựa chọn sắp tới của nhà điều hành có là gì, một khi nguồn lực trong tay họ quá ít ỏi.

Việt Nam và chuyện xếp loại kinh tế thị trường của Mỹ

Ý nghĩa của quy chế nền kinh tế thị trường - bài giải thích hay

Chuỗi bài của báo Pháp Luật

Xóa bỏ hiểu lầm về kinh tế Việt Nam - Bài 1: Đánh giá 'phi thị trường' là chưa khách quan

Xóa bỏ hiểu lầm về kinh tế Việt Nam - Bài 2: 5 quan điểm lỗi thời

Xóa bỏ hiểu lầm về kinh tế Việt Nam - Bài 3: Lý do nhiều nước công nhận kinh tế thị trường Việt Nam từ sớm

Xóa bỏ hiểu lầm về kinh tế Việt Nam - Bài cuối: Kỳ vọng Mỹ đồng thuận với Việt Nam vào tháng 7 tới

---

Bạn nào chưa đăng ký Đọc Chậm mà muốn đăng ký có thể bấm ở đây nha. Không tốn tiền :)