Liệu Evergrande có lây lan sang Việt Nam?

Đừng chỉ nhìn cây, phải thấy rừng

Nhiều bạn đang so sánh sự việc Evergrande ở Trung Quốc với các công ty ở Việt Nam thì nên nhìn rõ cục diện hơn là chỉ case Evergrande và thị trường tài chính.

Nói cách khác là đừng nhìn 1 cái cây mà phải nhìn 1 cái rừng và ông nào đang đốn gỗ.

Câu chuyện siết lại thị trường bất động sản của Trung Quốc

Đây trước hết là hệ quả của việc lãnh đạo Trung Quốc đã muốn đẩy mạnh lành mạnh hóa và hạ nhiệt thị trường BĐS.

Đến hôm qua, những nguồn tin ở TQ và nước ngoài đều cho thấy là Nhà nước sẽ tiếp tục vững bước hạ nhiệt thị trường nhà đất (như Việt Nam chống dịch zero strategy vậy, quyết không lùi bước trước khó khăn, không thắng không về).

"Authorities appear determined to push ahead with their campaign to deleverage as well as cool the property market."

Tuần rồi bất chấp vấn đề về Evergrande những tin về rào lại hoạt động tài chính, dập các chủ bất động sản Hong Kong vẫn lên Caixin và SCMP.

"The territory’s red-hot real estate market has been a driver of social unrest. It’s only a matter of time before Beijing targets the sector under its common prosperity campaign."

Có thể thấy rõ ràng thị trường BĐS và các tỷ phú BĐS là một trong các mục tiêu của chiến dịch common prosperity của TQ.

Bạn mình và học trò mình ở TQ chia sẻ là với cách nhìn của nhiều người dân bình thường, những gì diễn ra với thị trường BĐS mấy ngày nay chưa hẳn là xấu mà là tốt để họ có cơ hội mua nhà, để mấy ông làm giàu, tay không bắt giặc, từ BĐS bị “trừng trị” (lấy từ của bạn mình). Cho nên nếu nhìn tổng thể tầm nhìn chính trị và lòng dân, chiến dịch này của ông Tập có thể tiếp tục.

Tuy nhiên, giống như chống dịch zero strategy, lãnh đạo có thể mắc sai lầm là cách chữa bệnh cool real estate market vào lúc này có thể vượt quá khả năng chịu đựng của cơ thể. Cho đến bây giờ, vấn đề nợ xấu liên quan là rất khó đoán.

Nợ xấu không chỉ liên quan Evergrande mà sẽ lây lan cả cho nhà cung ứng, nhà đầu tư, công ty tài chính và ngân hàng cho nhà đầu tư và nhà cung ứng vay, cũng như chính bản thân nợ xấu BĐS.

Việc chính phủ im lặng vào thứ Hai khiến thị trường lo sợ. Thị trường muốn biết là chính phủ sẽ đặt giới hạn ở đâu?

“With policy makers showing no signs of wavering on property market deleveraging, the latest headlines regarding Evergrande likely suggest that housing activity may deteriorate further in the absence of the government providing a clear path toward an eventual resolution,” Goldman economists led by Hui Shan wrote in a Sunday note.

Như Citigroup nói, chính phủ có thể mắc sai lầm vì siết quá chặt, quá nhanh. Có bạn nói TQ làm có tính toán rồi, nếu thế thì đã không có ngày hôm nay, để bong bóng lớn quá phải chích xì.

Citigroup Inc. said officials may commit a “policy error of overtightening.”

Giống như chống dịch vậy, chích xì một quả bóng BĐS là một nghệ thuật vì không ai biết cái ma trận cho vay qua lại, tay không bắt giặc nó thật sự như thế nào.

Theo như những gì đang diễn ra, chính phủ TQ có lẽ sẽ tập trung khống chế để tình hình nợ xấu không lây lan rộng trong nền kinh tế, chứ vẫn tiếp tục để BĐS “nguội”. Vì vậy, TQ có thể sẽ tập trung vào bơm thanh khoản cho thị trường tài chính và tìm cách giải quyết nợ xấu cho bank và công ty tài chính, hơn là cứu công ty BĐS.

Cái này như Việt Nam làm vậy, có rất nhiều chiêu để làm, và low cost. Trong khi đó lãnh đạo TQ sẽ không muốn làm như Mỹ để mở một đợt mua lại tài sản và châm vốn vào công ty BĐS (đi ngược lại chủ trương common prosperity).

Liên hệ tới Việt Nam

Vậy thì ảnh hưởng gì tới Việt Nam?

Tới lúc này, mình chưa thấy liên hệ nào rõ ràng.

Một là VN không có chính sách hạ nhiệt thị trường BĐS quyết liệt như TQ.

Hai là thị trường VN không do Chinese property investors boost mạnh như một số thị trường đang run khác.

Ba là mối liên hệ BĐS-bank ở Việt Nam rất chặt chẽ, chính phủ mình linh hoạt hơn nhiều và có nhiều dư địa về chính trị so với TQ trong vấn đề cứu/không cứu này.

Vì vậy cho đến lúc này, liên hệ Evergrande case với ai đó ở VN là too soon.

Nói cách khác TQ tự mình chặt tay chữa bệnh chứ Việt Nam có chặt tay đâu.

Vấn đề của Evergrande và nhiều công ty BĐS của TQ vì vậy là vấn đề hệ quả kinh tế của một quyết tâm chính trị sắt đá và có toan tính. Nói như Morgan Stanley, có thể một góc nào đó trong market đang quá panic về Evergrande. Nhưng market ở Mỹ vẫn đang trong correction mode vì tapering, bồi thêm quả này để đi cho nhanh.

Ngược lại ở Việt Nam đang out of the wood. Nhưng đây chưa chắc là tin tốt cho chứng khoán. Khi mở cửa trở lại được nhiều người sẽ rút tiền từ chứng khoán ra làm việc khác. Cái này thì phải wait and see. Tại mình đọc phương án mở cửa thì thấy chắc cũng phải mất 1-2 tháng nữa mới thật sự quay lại sản xuất 50-60% được. Tư duy zero strategy vẫn thể hiện rõ trong nhiều văn bản. Nghĩa là chắc tiền chưa thể rút ra khỏi chứng khoán để đổ vào kinh tế thực và đi gom tài sản nhanh được.

Một version khác của bài này đã được đăng trên TBKTSG: Evergrande – đừng nhìn thấy cây mà không thấy rừng

Nếu bạn thích bài này thì có thể đăng ký nhận các bài tương tự ở đây.